Παναγιώτης Γιαννάκης : Ανήμερα της εισόδου του στο Hall of Fame της FIBA, ρίχνουμε μια ματιά στο ταξίδι της ζωής του “Δράκου”. Ένα ταξίδι που ξεκίνησε από τη Νίκαια και συνεχίζεται ακόμη. Μια ζωή γεμάτη ιστορίες συγκινητικές και ανέκδοτες. Στιγμές που έχουν μείνει στην ιστορία.
Το στερνοπούλι από τα πέντε αγόρια ενός Μικρασιάτη ποδηλατά και μιας υφάντρας. Σήμερα, εντάσσεται δόξη και τιμή στο FIBA Hall Of Fame! Xαλάλι του, το αξίζει! Θα ήθελε, όμως, να είναι εκεί. Να σταθεί εκεί όρθιος και από το podium, να πει τις πάντοτε ωραίες, γεμάτες νόημα και συγκινητικές παρόλες του. Γενικά, θα ήθελε να το ζήσει όλο αυτό, με όλες τις αισθήσεις του. Να το ρουφήξει ίσαμε το μεδούλι, αλλά έπεσε κι ελόγου του, όπως και οι υπόλοιποι της τάξης του στην κέντα της πανδημίας και της αποστασίωσης…
Κυβερνήτης στο σώμα του και στη ζωή του, ο Παναγιώτης Γιαννάκης πλέει εδώ και μισό αιώνα σε απάνεμες θάλασσες και σε φουρτουνιασμένους ωκεανούς… Όρθιος, αγέρωχος, δεμένος στο κατάρτι σαν τον Οδυσσέα για να μην παρεκκλίνει από τη στράτα και το χρέος του! Κάποτε είπε πως το να παίζεις είναι έρωτας και το να κοουτσάρεις, αγάπη. Σε κάθε περίπτωση δάγκωσε εξ απαλών ονύχων τη λαμαρίνα και η καψούρα του για την πορτοκαλί μπάλα είναι… ανεκδιήγητη.
Ακόμη και τώρα, στα 62 του, ο Παναγιώτης Γιαννάκης κάνει διαρκώς πειράματα μυαλού. Γουστάρει να τσαλακώνετα και να σκαλίζει τον εαυτό του… Λες και είναι ακόμη πιτσιρικάς, εξακολουθεί να σμιλεύει τον εαυτό του. Να σκάβει στο χωράφι του και να σπέρνει ρεβίθια που γίνονται όμως χρυσάφι!
Σήμερα’ομως, δεν επιβραβεύονται οι τίτλοι του, οι επιτυχίες, οι διακρίσεις, τα μετάλλια και όλα όσα, απειράριθμα απαρτίζουν την μπασκετική περιουσία του Γιαννάκη. Με την ένταξη του στο FIBA Hall Of Fame ανταμείβεται η μη μετρήσιμη παρακαταθήκη του: η αγάπη, η αφοσίωση, το μεράκι, η δοτικότητα, ο αλτρουισμός, του. Ο άρρηκτος ομφάλιος λώρος του όχι με το μπάσκετ ως άθλημα ή ως επάγγελμα… Με το μπάσκετ ως παιχνίδι. Ο Γιαννάκης δεν έπαιξε μπάσκετ, ούτε προπονεί στο μπάσκετ… Είναι ολόκληρος…. μπάσκετ.
Ο μικρός Παναγιώτης
Μεγάλωσε σε ένα σπίτι στην οδό Πάτμου. Αριθμός 64, τρία στενά πάνω από το Γ’ Νεκροταφείο της Νίκαιας. Με κοινόχρηστη αυλή, που την αναστάτωνε ολημερίς και ολυνυχτίς χτυπώντας την μπάλα. Ο συγχωρεμένος ο πατέρας του, Δημήτρης, επιδιόρθωνε ποδήλατα. Η δε μάνα του, η Καλλιόπη, δούλευε υφάντρια στις φάμπρικες της Κοκκινιάς και του Μπαρουτάδικου. Ταυτόχρονα φρόντιζε να φάνε και να ντυθούν τα πέντε αγόρια της: ο Γιάννης, ο Νίκος, ο Βασίλης, ο Άγγελος και το στερνοπούλι της, ο Παναγιώτης.
Ένα βράδυ πέρασαν τα μεσάνυχτα και δεν είχε γυρίσει σπίτι. Η μάνα του ανησύχησε. Έταξε μία φανουρόπιτα και βγήκε να τον ψάξει. Όταν την είδε να ξεπροβάλλει στο γήπεδο, καβάλησε τη μάντρα και το’ σκασε. Γύρισε τρέχοντας στο σπίτι και κρύφτηκε κάτω από την ντιβανοκασέλα, για να μην φάει ξύλο.
Μικρός έπαιζε πάντα με τους μεγαλύτερους, άλλωστε η σωματική του ανάπτυξη δεν πρόδιδε την ηλικία του. Μελαχρινός και με μεγάλα αυτιά, εξ ου και τα παρατσούκλια “μαύρος” και “αυτιάς” με τα οποία τον… στόλισαν οι παιδικοί φίλοι του. Γρήγορα, έγινε… σεσημασμένος στην ευρύτερη περιοχή για την ικανότητά του στο παιχνίδι.
Στο σχολείο, τού άρεσαν τα μαθηματικά και ήθελε να περάσει στο Πολυτεχνείο και να γίνει πολιτικός μηχανικός. Το πεπρωμένο του όμως, έγραφε ότι αντί για σπίτια θα χτίζει πρωταθλήτριες ομάδες. Τελικά, παράλληλα με το μπάσκετ, κατάφερε και να σπουδάσει στην τότε ΕΑΣΑ. Πήρε μάλιστακαι το πτυχίο του καθηγητή σωματικής αγωγής.
Η πρώτη αγάπη
Δώδεκα χρονών έκανε την πρώτη επανάστασή του. Μία Κυριακή απόγευμα, μπήκε κρυφά από τη μάνα του στο λεωφορείο των οπαδών του Ιωνικού, οι οποίοι πήγαιναν στην Δάφνη. Ο Θεός, όμως, είναι με τον κλέφτη, είναι και με τον νοικοκύρη. Οι οπαδοί της Δάφνης τούς έστησαν καρτέρι. Ο Παναγιώτης Γιαννάκης άρπαξε κάμποσες. Έφαγε, όμως, ακόμη περισσότερες από την μάνα του και τον πατέρα του, όταν περασμένα μεσάνυχτα και ματωμένος γύρισε σπίτι του.
Μέχρι τα δώδεκα χρόνια του στεκόταν αμήχανος μπροστά στην ασπρόμαυρη και την πορτοκαλί μπάλα. Τις λαχταρούσε και τις δύο. Τις γήτευε με τον δικό του τρόπο, ξημεροβραδιαζόταν μαζί τους, με την μία στην Προοδευτική και με την άλλη (την καλή ντε), στον Ιωνικό.
Τη στιγμή που στεκόταν ανάμεσα στις δύο αγάπες, επενέβη σαν από μηχανής Θεός και τον κατεύθυνε προς τον δρόμο της (δικής του) αρετής ο Δάμων Δαμιανίδης. Μία ιστορική φιγούρα του νικαιώτικου αθλητισμού (πρώτα στον Ιωνικό και εν συνεχεία μετά τη διάσπαση στον Άρη Νίκαιας). Αυτός, μυρίστηκε το ταλέντο και την επιθυμία του και τον… δωροδόκησε! Πώς; Του έδωσε ένα εικοσάρικο να βγάλει φωτογραφίες για το πρώτο δελτίο του και του είπε να κρατήσει τα ρέστα.
Η αρχή
Το πρώτο δελτίο του κανονικά είναι πλαστό! Ο Παναγιώτης φοβόταν να πει στον πατέρα του ότι θα ασχοληθεί με τον αθλητισμό. Έτσι, έβαλε τη δική του υπογραφή.
Από την πρώτη στιγμή που βρέθηκε δίπλα στα ινδάλματά του, παραστάθηκε μία τύχη αγαθή στο πρόσωπο του Βύρωνα Κρίθαρη. Στο πρόσωπο του τότε προπονητή του Ιωνικού και παλαίμαχου μπασκετμπολίστα της ΧΑΝ Νίκαιας ο Γιαννάκης βρήκε τον κόουτς, το δάσκαλο, τον στοργικό καθοδηγητή, τον πνευματικό πατέρα, τον μέντορα, τον Πυγμαλίωνα που χρειαζόταν για να αναρριχηθεί στην κορυφή. Ακόμη και τώρα, ο κ. Βύρων βρίσκεται πάντοτε κοντά του. Τόσο στους σπουδαίους αγώνες του, όσο και στις χριστουγεννιάτικες συνάξεις στο σπίτι του ή στις δύσκολες στιγμές του…
Όταν λοιπόν, τον αντίκρισε για πρώτη φορά ο Κρίθαρης και συνειδητοποίησε περί τίνος πρόκειται, προέβλεψε…. “κάποτε αυτός θα είναι η ιστορία του ελληνικού μπάσκετ από το άλφα έως το ταυ”. Σε ποιον άφησε τα τελευταία γράμματα της αλφαβήτου: “Στον Γιώργο Αγιασωτέλη γιατί δεν ήθελα να στεναχωρήσω τον φίλο μου, τότε προπονητή στο Περιστέρι, Σπύρο Καραβία”!
Το πρώτο που πήρε από το μπάσκετ ήταν ένα νάιλον κολλητό μπλουζάκι. Ήταν δώρο του Κρίθαρη για την πρώτη θέση της ομάδας του σε ένα εσωτερικό τουρνουά.
Στα τέλη του 1971, ο Παναγιώτης πήρε για πρώτη φορά την μπάλα από τα χέρια του φύλακα του Πλάτωνα. Ένα χρόνο αργότερα, έκανε τριπλοβάρδιες κάνοντας προπόνηση πρώτα με την παιδική, μετά με την εφηβική και το βράδυ με την ανδρική ομάδα του Ιωνικού.
Σε ηλικία 13 χρονών εντάχθηκε στην πρώτη ομάδα. Μάλιστα, συμπεριλαμβανόταν στην δεκάδα του Ιωνικού για τους αγώνες του πρωταθλήματος της Β’ Εθνικής. Σύμπτωση, η οποία έμελλε να αποκαλυφθεί σε όλο το μεγαλείο αργότερα… προπονητής του Ιωνικού εκείνη την εποχή ήταν ο Γιώργος Βασιλακόπουλος.
Ελλείψει χρημάτων, τον πρώτο καιρό ο Παναγιώτης Γιαννάκης έπαιζε με παπούτσια που τα πήγαινε στον τσαγκάρη για να του τα μπαλώσει.
Δυναμικό ξεκίνημα
Πολύ γρήγορα, η φήμη του ξεπέρασε τα στενά όρια της μπασκετομάνας Νίκαιας. Απλώθηκε σε ολόκληρη την Αττική. Σε κάθε αγώνα συνέρρεαν ρέκτες του αθλήματος “για να δούμε εκείνον τον μαυριδερο πιτσιρικά που βάζει 40 πόντους σε κάθε αγώνα και καρφώνει την μπάλα”.
Στα δεκαέξι του χρόνια (1975) οδήγησε την Εθνική ανδρών. Κατάκτησαν το ασημένιο μετάλλιο στο Ευρωμπάσκετ παίδων, το οποίο διεξήχθει στο γήπεδο του Σπόρτιγκ.
Ντεμπουτάρησε στην Εθνική ανδρών, στις 12 Σεπτεμβρίου 1976, στον αγώνα με την Τσεχοσλοβακία. Συμμετείχε στο τουρνουά Δημήτρια στο Αλεξάνδρειο της Θεσσαλονίκης. Αμήχανος, ανάμεσα στα ιερά τέρατα της εποχής, αναζητούσε συνεχώς το βλέμμα του Κρίθαρη στην εξέδρα.
Το ίδιο βράδυ, αντί για το παραδοσιακό μπουγέλο του πρωτάρη, ο τότε αρχηγός της Εθνικής, Μιχάλης Γιαννουζάκος, τον έριξε με τα ρούχα στην πισίνα του ξενοδοχείου “Φιλίππειον”. Πέρασε όλη την υπόλοιπη νύχτα φυσώντας ένα χιλιάρικο που είχε στην τσέπη του για να το στεγνώσει.
NBA
Επιλέχθηκε στην… εσχατιά του ντραφτ (Νο 207), τον Ιούνιο του 1982, από τους Μπόστον Σέλτικς. Με την παρότρυνση του Ρίτσαρντ Ντουξάιρ δεν το έβαλε κάτω. Κυνήγησε οσο μπορούσε το american dream. Πολέμησε για μία θέση και κόπηκε από τον Μπιλ Φιτς την τελευταία στιγμή. Θύμα μιας συνωμοσίας ατυχών συμπτώσεων…
Βλέ[ετε, ο Ντάνι Έιντζ, ο οποίος είχε εγγυημένο συμβόλαιο από το 1980, παράτησε το μπέιζμπολ και αποφάσισε να παίξει μπάσκετ. Την επόμενη μέρα, επέστρεψε στην ενεργό δράση ο σέντερ Ντέιβ Κάουενς, ο οποίος είχε σταματήσει για ένα χρόνο το μπάσκετ και δούλευε ταξιτζής! Τότε οι Σέλτικς προχώρησαν σε μία ανταλλαγή. Στείλανε τον Κάουενς στο Μιλγουόκι απ’ όπου πήραν έναν από τους καλύτερους αμυντικούς γκαρντ, τον Κουίν Μπάκνερ.
Ο Παναγιώτης Γιαννάκης ξαναγύρισε στον Ιωνικό. Ο Φιτς, όμως, δεν τον ξέχασε. Μάλιστα, ύστερα από δύο χρόνια του τηλεφώνησε για να του δώσει μία καινούργια ευκαιρία στους Χιούστον Ρόκετς. Το πουλάκι όμως, είχε πετάξει στη Θεσσαλονίκη.
Κάποια στιγμή οι Σέλτικς, που δεν ήθελαν να τον χάσουν, του πρότειναν να παίξει στο CBA. Του πρότειναν επίσης, να παραμείνει υπό την παρακολούθησή τους. Όμως, ο Γιαννάκης φοβήθηκε ότι θα χαρακτηριζόταν επαγγελματίας και δεν θα είχε δικαίωμα συμμετοχής στην Εθνική ομάδα.
Το μεγάλο μυσττικό
Μόνο όταν εγκατέλειψε την ενεργό δράση, τον Αύγουστο του 1996, ο Παναγιώτης Γιαννάκης αποκάλυψε το τρομερό μυστικό που έκρυβε επί 15 συναπτά έτη… Δεν είχε πρόσθιο χιαστό συνδέσμους στο αριστερό γόνατο. Μάλιστα, όλοι οι γιατροί που τον είχαν εξετάσει διέγνωσαν ότι δεν μπορούσε να συνεχίζει να παίζει μπάσκετ!
Του Γιαννάκη όμως, από το ένα αυτί του μπήκαν όλα αυτά, από το άλλο του βγήκαν. Έκανε ένα καθαρισμό στο γόνατο και ξαναμπήκε στο γήπεδο. Όταν ο θεράπων του γιατρός, δρ. Λιντς έμαθε τα καθέκαστα, του είπε ότι θα έσκιζε τα πτυχία του. Δεν ήξερε με τι τέρας δύναμης και θέλησης είχε να κάνει…
Χαρακτηριστικά… Όταν κάποια στιγμή κήδεψε τον πατέρα του, συνόδευσε τη μητέρα του από το νεκροταφείο στο σπίτι. Μετά, φόρτωσε στον ώμο την αθλητική του τσάντα και πήγε στο γήπεδο. Εκείνο το βράδυ ο Ιωνικός έπαιζε με τον Ολυμπιακό. Ήταν και πάλι ο κορυφαίος.
Οι μεταγραφές
Το σίριαλ της μεταγραφής του συγκλόνισε το πανελλήνιο περισσότερο από όλες τις τηλεοπτικές σαπουνόπερες. Το 1982 συμφώνησε με τον Ολυμπιακό, μάλιστα οι εφημερίδες φιλοξένησαν δηλώσεις του Άρη Ραφτόπουλου, που ευχαρίστως άφηνε τη φανέλα με το Νο6 στον Γιαννάκη. Η μεταγραφή χάλασε την τελευταία στιγμή.
Ένα χρόνο αργότερα, βρέθηκε πολύ κοντά στον Παναθηναϊκό. Μάλιστα συναντήθηκε με τον Γιώργο Βαρδινογιάννη, ο οποίος είχε αναλάβει προσωπικώς την υπόθεση. Συναντήθηκαν στο αγκυροβολημένο στην μαρίνα της Βάρκιζας κότερό του. Άκυρον και τούτη τη φορά!
Το καλοκαίρι του 1984, η επείρηση εξελίχθηκε στην αρπαγή της ωραίας Ελένης. Λόγω των φιλικών δεσμών του με τον Δημήτρη Μελισσανίδη και χάρη στη δελεαστική προσφορά του τότε προέδρου Τέρη Παναγίδη, η ΑΕΚ τον είχε σχεδόν καπαρώσει. Την τελευταία στιγμή όμως , ο Άρης πέτυχε το colpo grosso και τον έντυσε στα κίτρινα.
Οι σκηνές που εκτυλίχθηκαν εκείνο το βράδυ ήταν απείρου κάλλους. Ο Μητρούδης έκανε τις διαπραγματεύσεις με τον Σπανό στην Νίκαια Την ίδια ώρα, ο Μπουτάρης περίμενε μέσα στο αυτοκίνητο. Όταν συμφώνησαν, πήγαν στο διαμέρισμα του Μπουτάρη στην οδό Σκουφά στο Κολωνάκι και εκεί έπεσε και το χρήμα.
Η μεταγραφή του από τον Ιωνικό στον Άρη κόστισε συνολικά 40 εκατομμύρια δραχμές, ποσό μυθικό για εκείνη την εποχή.
Μεγαλείο Ψυχής
Με τον Γκάλη τσακώθηκε στη διάρκεια του αγώνα του Άρη με τον Ηρακλή στις αρχές της περιόδου 1986-87. Δεν έλεγαν ούτε καλημέρα. Ξαναμίλησαν αγκαλιασμένοι πάνω στο βάθρο της απονομής του χρυσού μεταλλίου στις 14 Ιουνίου 1987, στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Επικοινωνούσαν όμως με κλειστά μάτια στο γήπεδο. Επιπλέον, ουδείς, πέραν του στενού κύκλου της ομάδας, το είχε πάρει χαμπάρι.
Μεγάλη Πέμπτη, 11 Απριλίου 1996, απαίτησε να μιλήσει ελληνιστί στη συνένεντευξη Τύπου μετά τον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών στο “Μπερσί”. Ομιλεί την αγγλική, ωστόσο εξήγησε ότι… “απόψε θέλω να τιμήσω με αυτόν τον τρόπο το γεγονός ότι αξιώθηκα να γίνω ο πρώτος αρχηγός ελληνικής ομάδας που σήκωσε αυτό το τρόπαιο”.
Τρεις μέρες μετά τον “πράσινο” θρίαμβο στο “Παλέ ντε Μπερσί”, ο Γιαννάκης απέδειξε τι σημαίνει πάθος, αφοσίωση, τρέλα για το μπάσκετ. Είχε καλέσει κόσμο στο σπίτι του για το Πάσχα. Αφού τελείωσαν με το αρνί, το κρασί και τα παρελκόμενα, εμφάνισε μία μπάλα μπάσκετ. Προσκάλεσε τους συνδαιτυμόνες του για ένα διπλό! Ο Στόγιαν Βράνκοβιτς, ο Λευτέρης Σούμποτιτς, ο Νταβόρ Γιούρισιτς, ο Νέβεν και ο κουμπάρος του, γιατρός Γιώργος Παπαδόπουλος, δεν πίστευαν στα μάτια τους. Κάποια στιγμή τον είδαν να πέφτει στο τσιμέντο ανοιχτού γηπέδου για να προλάβει τη μπάλα!
Η τελευταία φορά
Το βράδυ της 2ας Αυγούστου του ’96, έπαιξε για τελευταία φορά στην Εθνική. Στα αποδυτήρια έκλαιγαν γοερά και οι δώδεκα παίκτες, φορώντας μάλιστα δάφνινα στεφάνια (αναμνηστικά από τους διοργανωτές) στα κεφάλια τους. “Κλαίμε γιατί απόψε δεν φεύγει ο Παναγιώτης Γιαννάκης. Αυτός που αποσύρεται είναι το ίδιο το μπάσκετ”, έδωσε τον τόνο της συγκίνησης ο Γιώργος Σιγάλας.
Εκείνο το βράδυ είχαν επιλέξει για να αποσυρθούν από την Εθνική ομάδα και οι Παναγιώτης Φασούλας, ο Φάνης Χριστοδούλου και ο Κώστας Παταβούκας. Ανέκρουσαν πρύμναν, όμως διότι όπως είπε ο Πάνυ, “αυτή τη στιγμή κανείς μας δεν έχει το δικαίωμα να καπηλευθεί τη δική του στιγμή. Κανείς δεν μπορεί να φύγει μαζί του”.
Τη φανέλα του τελευταίου αγώνα του με την Εθνική τη χάρισε στο γιο του, Δημήτρη. Τη φανέλα από τον τελικό με τον Παναθηναϊκό εναντίον της Μπαρτσελόνα τού την άρπαξε μέσα στα αποδυτήρια ο Γιώργος Βαρδινογιάννης.
Τον Οκτώβριο του 1996, ανακοινώθηκε ότι αναλαμβάνει την τεχνική ηγεσία της Εθνικής ομάδας. Τότε, ο Γιώργος Βασιλακόπουλος είχε δηλώσει ότιι “θα μείνει σε αυτή τη θέση μέχρι να ασπρίσουν τα μαλλιά του”.
Ο Προπονητής
Ο Παναγιώτης Γιαννάκης ένιωσε να απογειώνεται στον έβδομο ουρανό την 1η Σεπτεμβρίου του 2006 στη Σαϊτάμα. Τότε που η Εθνική ομάδα έριξε στο καναβάτσο τους Αμερικανούς και προκρίθηκε στον τελικό του ΠαγκοσμίουΠρωταθλήματος.
Οκτώ χρόνια αργότερα στη Βαρκελώνη ο Μάικ Σιζέφσκι διέκοψε τη συνέντευξη Τύπου μετά τον ημιτελικό των ΗΠΑ με τη Λιθουανία. Είδε φάτσα κάρτα μπροστά του τον Γιαννάκη. Τότε τον αποθέωσε για τα pick n’ roll και την τακτική του δηλώνοντας μάλιστα ιπποτικά ότι…. «ο κόουτς που βλέπετε εδώ μας δίδαξε πολλά και μας άλλαξε την κοσμοθεωρία μας».
Το 2006 μετά την κατάκτηση του ασημένιου μεταλλίου στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα τιμήθηκε σε ειδική εκδήλωση από τον μακαριστό τότε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών και πάσης Ελλάδος, Χριστόδουλο, ενώ στις 21 Φεβρουαρίου του 2018 βίωσε την τιμή της ονοματοδοσίας του Επαγγελματικού Λυκείου Νικαίας.
Πριν από τον Άρη (2017-18) ο “Δράκος” είχε ξενιτευτεί όντας προπονητής τόσο της Λιμόζ, όσο και της εθνικής ομάδας της Κίνας που αποτέλεσαν τους επόμενους κρίκους της θητείας του στον Ολυμπιακό.
Ανέλαβε την τεχνική ηγεσία των Πειραιωτών μετά από μια πολύ γόνιμη και εντυπωσιακή θητεία στο Μαρούσι (2002-2006). Τους έβγαλε από το τούνελ. Μαζί του, κατάκτησαν τον πρώτο τίτλο (Κύπελλο Ελλάδος) μετά το 2002. Επίσης συμμετείχαν σε δυο απανωτά Final 4 και σε έναν τελικό της Ευρωλίγκας μετά από δέκα “πέτρινα” χρόνια.
Φέτος ο Παναγιώτης Γιαννάκης γιορτάζει το Ιωβηλαίο του στο μπάσκετ. Δεδομένου ότι το πρώτο δελτίο του στον Ιωνικό Νικαίας εκδόθηκε το 1971.
